خواص بادرنجبویه چیست
بادرنجبویه به انگیسی Melissa officinalis به طور سنتی برای بهبود خلق و خو و عملکرد شناختی استفاده می شود، اما فواید بالقوه آن (خواص بادرنجبویه) به همین جا ختم نمی شود و گیاهی با رایحه لیمو است که از خانواده نعناع است. این گیاه بومی اروپا، شمال آفریقا و غرب آسیا است، اما در سراسر جهان رشد می کند.
از گذشته تا به امروز، استفاده از گیاهان دارویی و خواص معجزه آسای آنها در درمان بیماری ها موجب شده که این گیاهان در بین مردم و متخصصان سنتی از جایگاه و محبوبیت ویژه ای برخوردار باشد. از طرفی، هزینه بالای داروهای شیمیایی و عوارض مصرف آنها متخصصان طب نوین را به سمت تجویز داروها و حتی دمنوش های گیاهی سوق داده است.
بادرنجبویه یکی از گیاهان پر خاصیت و در عین حال پرطرفدار است که خواص بالای آن به یک بیماری خاص محدود نمی شود. این گیاه بسیار خوش طعم است و مصرف آن به صورت دمنوش طرفداران زیادی دارد.
نام های دیگر بادرنجبویه عبارتند از :
- bee balm
- cure-all
- dropsy plant
- honey plant
- garden balm
- heart’s delight
- sweet balm
- sweet Mary
برای اطلاعات بیشتر در مورد قدرت های درمانی احتمالی این گیاه، ادامه مطلب مطالعه کنید.
گیاه بادرنجبویه چیست ؟
بادرنجبویه یک گیاه علفی و چند ساله با نام علمی (Melissa Officinalis) است که متعلق به خانواده نعناعیان می باشد. این گیاه بومی جنوب اروپا، آفریقای شمالی و آسیای غربی است، اما تقریبا در تمام مناطق گرم و معتدل سراسر دنیا قابل رشد و جوانه زنی است.
ارتفاع بادرنجبویه بین ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر است و برگ های آن به رنگ سبز روشن هستند و بوی معطری شبیه لیمو دارند. از طرفی، این گیاه دارای ساقه های منشعب است و برگ های آن به صورت بیضی یا قلبی شکل هستند که به صورت جفت در هر قسمت از ساقه قرار گرفته اند.
جالب است بدانید که بادرنجبویه سرشار از شهد است و گاهی اوقات به منظور تغذیه زنبورها در مناطق مختلف کاشته می شود. این گیاه، به لحاظ ظاهری مشابه نعناع است و برگ های آن در ابتدا زرد رنگ هستند که با گذشت زمان به رنگ سفید یا بنفش تغییر رنگ میدهند. بادرشبی، ترنجان، بادرنگبویه از جمله اسامی متداول این گیاه در نقاط مختلف ایران هستند. پس اگر این گیاه را با نام دیگری شنیدید، زیاد تعجب نکنید.
شما می توانید از برگ های بادرنجبویه به صورت تازه یا خشک برای مزه دار کردن و طعم دادن به غذاهایی مانند سالاد یا سوپ استفاده کنید. بادرنجبویه به راحتی رشد می کند و به عنوان یک گیاه مرزی جذاب در مناطق مختلف کشت می شود. علاوه براین، از اسانس این گیاه در عطر سازی و لوازم آرایشی نیز استفاده می شود.
پیشنهاد فروشگاه سلامت محور سلامتی و زندگی عالی برای استفاده از تمام فواید این گیاه، دمنوش طبیعی حاوی بادرنجبویه
جدول ارزش غذایی بادرنجبویه
برگ های بادرنجبویه کلسترول پایین و چربی بسیار کمی دارند. از طرفی، خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی بالای بادرنجبویه، این گیاه را از بقیه گیاهان دارویی متمایز کرده است. در صد گرم از گیاه بادرنجبویه حدوداً این مقدار مواد مغذی و معدنی وجود دارد :
مواد مغذی و کالری | مقدار |
---|---|
انرژی | 48 کالری |
مس | 8 گرم |
منگنز | 7 گرم |
منیزیم | 2 گرم |
فولات | ۲ میلیگرم |
پتاسیم | ۲ میلیگرم |
زینک | ۲ میلیگرم |
پروتئین | ۳۳% از کل |
کربوهیدرات | ۲۵% از کل |
گلوتن، قند، لاکتوز | 0% |
بادرنجبویه برای چه مواردی استفاده می شود؟
بادرنجبویه حاوی ترکیبی به نام رزمارینیک اسید است که به نظر می رسد خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی قوی دارد. آنتی اکسیدان ها به جلوگیری از آسیب سلولی کمک می کنند، در حالی که ضد میکروبی ها، ارگانیسم های عامل عفونت مانند باکتری و ویروس ها را از بین می برند.
افرادی که طب جایگزین انجام می دهند معتقدند که بادرنجبویه می تواند برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها استفاده شود، از جمله:
- بیخوابی
- تبخال
- کلسترول بالا
- تب خال ناحیه تناسلی
- سوزش سردل
- سوء هاضمه
حتی برخی معتقدند که می تواند توانایی های تفکر و حافظه را در افراد مبتلا به آلزایمر بهبود بخشد.
فواید بادرنجبویه برای سلامتی
مطالعات نشان داده اند که این گیاه یک درمان بالقوه برای بسیاری از مسائل است ، از اضطراب تا علائم قاعدگی.
نشان داده شده است که بادرنجبویه فواید سلامتی زیر را دارد :
خواص بادرنجبویه برای اعصاب و اضطراب
اگر نیاز به کاهش استرس دارید، بادرنجبویه می تواند به کاهش اضطراب و عصبی شدن کمک کند.
برخی تحقیقات نشان داده اند که عصاره بادرنجبویه می تواند خلق و خو و توجه فرد را بهبود بخشد. یک مطالعه نشان داد که مواد شیمیایی به نام ترپنها که در بادرنجبویه یافت میشود میتواند با فعال کردن مجدد مدارهای مغزی به آرام کردن بیقراری در افراد مبتلا به زوال عقل شدید کمک کند.
درمان بی خوابی
تحقیقات نشان داده است زمانی که بادرنجبویه با گیاهانی مانند سنبل الطیب ترکیب شود، به بهبود خواب کمک می کند. همچنین نوشیدن چای بادرنجبویه می تواند به رفع بی خوابی کمک می کند.
رفع مشکلات گوارشی (تاثیر بادرنجبویه بر مشکلات گوارش ،خواص بادرنجبویه برای معده)
شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد بادرنجبویه می تواند به درمان علائم سوء هاضمه (ناراحتی معده)، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و رفلاکس اسید (سوزش سر دل) کمک کند. علاوه بر رزمارینیک اسید، بادرنجبویه حاوی سیترال، سیترونلال، لینالول، ژرانیول و بتاکاریوفیلن است که هر کدام قادر است به تسکین اسپاسم عضلانی و گاز کمک کنند.
یک بررسی در سال 2013 در آلمان نشان داد که Iberogast، یک داروی بدون نسخه حاوی بادرنجبویه و هشت گیاه درمانی دیگر، به طور مداوم در درمان سوء هاضمه و IBS موثرتر از دارونما بودند.
جلوگیری و التیام زخم سرد یا تبخال
برخی از مطالعات نشان می دهند که پمادهای موضعی حاوی بادرنجبویه در بهبود زخم های سرد از جمله ویروس تبخال یا زخم های ناشی از التهاب بسیار موثر می باشد. بادرنجبویه اثرات ضد التهابی و ضد ویروسی بالایی دارد.
به همین خاطر، شما می توانید از عصاره گل های این گیاه برای درمان تبخال دهانی و حتی تبخال تناسلی استفاده کنید.
تسکین درد قاعدگی
یک بررسی تحقیقاتی بر روی گروهی از دختران نوجوان و جوان که از علائم و دردهای ناشی از دوران قاعدگی و قبل از آن رنج می بردند، نشان می دهد که مصرف دمنوش بادرنجبویه در کاهش و تسکین علائم ناشی از سندرم پیش از قاعدگی از جمله اسهال، نوسان خلق و خو و.. بسیار مفید است.
گیاه بادرنجبویه برای آلزایمر
مطالعات اولیه نشان داده اند که سیترال موجود در عصاره بادرنجبویه قادر است آنزیمی در مغز به نام کولین استراز را مسدود کند. که سطح استیل کولین را افزایش می دهد، یک ماده شیمیایی در مغز که برای حافظه و یادگیری مورد نیاز است.
داروهایی که برای درمان آلزایمر استفاده می شوند مانند آریسپت (دونپزیل)، اکسلون (ریواستیگمین) و رازاداین (گالانتامین) نیز این آنزیم را مسدود می کنند. با این کار به بهبود تفکر و حافظه کمک می شود.
بادرنجبویه قادر است تشکیل پلاک های مرتبط با پیشرفت بیماری آلزایمر را در مغز کاهش دهد.
تحقیقات مؤسسه گیاهان دارویی هلجرد بر تاثیرات بادرنجبویه بر آلزایمر
یک مطالعه اولیه در ایران گزارش داد که یک دوره چهار ماهه عصاره بادرنجبویه نسبت به دارونما در بهبود زوال عقل در افراد مبتلا به آلزایمر خفیف تا متوسط موثرتر بود.
به شرکت کنندگان هر روز 60 قطره عصاره بادرنجبویه به مدت 16 هفته داده شد. در حالی که نتایج امیدوارکننده بودند، یافتهها هنوز در مطالعات دیگر تکرار نشدهاند. (برای مشاهده مطالعه کامل این موسسه تحقیقاتی اینجا را کلیک کنید.)
تداخلات دارویی
اگر چه مزایای بسیاری از استفاده از مومیایی لیمو وجود دارد و به طور کلی به عنوان بی خطر دیده می شود، مصرف ان ممکن است برخی از خطرات سلامتی داشته باشد :
- داروهای تیروئید و ارام بخش : اگر داروهای تیروئید یا آرام بخش برای بی خوابی مصرف می کنید، قبل از مصرف بادرنجبویه از پزشک خود مشورت کنید.
- داروهای HIV : گیاه بادرنجبویه ممکن است با داروهای HIV تداخل داشته باشد، اما در حال حاضر به اندازه کافی شناخته نشده است.
- آب سیاه چشم یا گلوکوم : گزارش هایی وجود دارد که مصرف بادرنجبویه ممکن است فشار چشم را افزایش دهد و بر گلوکوم تاثیر بگذارد.
- داروهای شیمی درمانی مانند تاموکسیفن و کمپتوسار (ایرینوتکان)
بادرنجبویه ممکن است باعث آرام بخشی شود. این امر بهویژه اگر همراه با الکل، داروهای خواب بدون نسخه، یا آرام بخشهای تجویزی مانند کلونوپین (کلونازپام)، آتیوان (لورازپام)، دوناتول (فنوباربیتال) و آمبین (زولپیدم) استفاده شود، بسیار بهتر عمل می کند.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد دوز های دارو چند ساعت از هم جدا شوند تا از تداخلات جلوگیری شود. در برخی دیگر، ممکن است نیاز به کاهش دوز یا تغییر دارو باشد.
مقدار و نحوه مصرف بادرنجبویه
در حال حاضر هیچ مقدار رسمی توصیه شده روزانه (RDA) از بادرنجبویه وجود ندارد. راهنمای ایمنی گیاه شناسی انجمن محصولات گیاهی آمریکا، بادرنجبویه را به عنوان یک محصول گیاهی ‘کلاس 1’ فهرست می کند که به گیاهانی اشاره دارد که در صورت استفاده مناسب می توانند با خیال راحت مصرف شوند.
در آزمایشات بالینی، دوزهای 300 تا 1600 میلی گرم عصاره بادرنجبویه مورد مطالعه قرار گرفته است. یک مطالعه نشان داد که پس از مصرف 900 میلی گرم بادرنجبویه، کاهش هوشیاری گزارش شده است که احتمالاً توانایی رانندگی یا کار با ماشین آلات را مختل می کند. کرم بادرنجبویه حاوی 1% عصاره 70:1 نیز مورد مطالعه قرار گرفته است.
بادرنجبویه را می توانید در فروشگاه ها به شکل گیاه بادرنجبویه، کپسول، عصاره و روغن پیدا کنید.
بادرنجبویه یکی از ساده ترین گیاهان برای رشد است. در هوای خنک بهترین رشد را دارد. برگ ها را می توان چید و به صورت تازه یا خشک استفاده کرد. برگ های خشک شده را می توان به مدت یک سال در ظرف شیشه ای دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کرد.
برای تهیه دمنوش بادرنجبویه، 1.5 تا 4.5 گرم برگ را در 150 میلی لیتر آب داغ دم کنید. این را می توان چندین بار در روز مصرف کرد. برگ ها را نیز می توان خورد، تا 10 گرم در روز.
فرمولاسیون مکمل ها را با پزشک خود بررسی کنید تا مطمئن شوید که دوزها برای شما مناسب هستند.
عوارض جانبی احتمالی بادرنجبویه
فواید بادرنجبویه برای استفاده کوتاه مدت بی خطر در نظر گرفته می شود. عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- حالت تهوع
- نفخ
- گاز
- استفراغ
- سوء هاضمه
- سرگیجه
- دل درد
- ادرار دردناک
- اضطراب
- تحریک
خطر عوارض جانبی با اندازه دوز افزایش می یابد.
استفاده طولانی مدت یا استفاده بیش از حد از بادرنجبویه توصیه نمی شود. دوزهای بالا به طور بالقوه می تواند با کند کردن تولید هورمون های تیروئید که متابولیسم و سایر عملکردهای بدن را به اختلال بیاندازد، بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارد. قطع ناگهانی درمان پس از مصرف طولانی مدت نیز می تواند باعث بازگشت اضطراب (بدتر شدن یا بازگشت علائم) شود.
عوارض جانبی احتمالی بادرنجبویه
فواید بادرنجبویه برای استفاده کوتاه مدت بی خطر در نظر گرفته می شود. عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- حالت تهوع
- نفخ
- گاز
- استفراغ
- سوء هاضمه
- سرگیجه
- دل درد
- ادرار دردناک
- اضطراب
- تحریک
خطر عوارض جانبی با اندازه دوز افزایش می یابد.
استفاده طولانی مدت یا استفاده بیش از حد از بادرنجبویه توصیه نمی شود. دوزهای بالا به طور بالقوه می تواند با کند کردن تولید هورمون های تیروئید که متابولیسم و سایر عملکردهای بدن را به اختلال بیاندازد، بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارد. قطع ناگهانی درمان پس از مصرف طولانی مدت نیز می تواند باعث بازگشت اضطراب (بدتر شدن یا بازگشت علائم) شود.
به طور کلی، شما نباید از عصاره یا مکمل های بادرنجبویه بیش از چهار تا شش هفته استفاده کنید.
برخی از افراد ممکن است در هنگام استفاده از بادرنجبویه روی پوست، نوعی آلرژی به نام درماتیت تماسی را مشاهده کنند. برای ایمنی، کمی به ساعد خود بمالید و 24 ساعت صبر کنید تا ببینید آیا قرمزی، بثورات یا سوزش ایجاد شده است یا خیر. واکنش های آلرژیک جدی نادر است.
بادرنجبویه ممکن است لخته شدن خون را کند کند. اگر برای جراحی برنامه ریزی کرده اید، استفاده از بادرنجبویه را حداقل به مدت دو هفته متوقف کنید تا از خونریزی زیاد جلوگیری شود.
پیشنهاد می ششود کودکان، زنان باردار و زنان شیرده نباید از عصاره ها و مکمل های بادرنجبویه استفاده کنند تا زمانی که تحقیقات ایمنی بیشتری انجام شود.
مطلب مرتبط : همه چیز در باره خواص بی شمار و شگفت انگیز سیر سیاه برای سلامتی را در اینجا مشاهده کنید.
هنگام خرید بادرنجبویه به چه نکاتی توجه کنیم؟
هنگام خرید مکملها، همیشه محصولاتی را انتخاب کنید که با کمال میل به داروسازی یا موسسه درمان و دارو یا سایر نهادهای گواهی دهنده مستقل ارسال شدهاند. به این ترتیب می توانید مطمئن شوید که محصول بی خطر است و حاوی مقدار مواد تشکیل دهنده درج شده در برچسب محصول است.
هنگام انتخاب روغنهای ضروری، به سراغ روغنهایی بروید که دارای گواهی ارگانیک هستند و هم نام جنس گیاه (در این مورد Melissa officinalis) و هم محل منشاء را در بر میگیرند. ایرلند یکی از تولیدکنندگان عمده اسانس بادرنجبویه است. مجارستان، ایتالیا و مصر بزرگترین تولیدکنندگان این گیاه دارویی هستند.
خلاصه از فواید بادرنجبویه برای سلامتی
از فواید بادرنجبویه برای درمان انواع اختلالات پزشکی موثر بر دستگاه گوارش، سیستم عصبی و کبد استفاده می شود. می توانید آن را در داخل چای بنوشید، آن را به عنوان مکمل یا عصاره مصرف کنید یا به صورت مومیایی و لوسیون روی پوست خود بمالید.
اسانس بادرنجبویه نیز در رایحه درمانی محبوب است. می تواند به کاهش استرس و حفظ آرامش شما کمک کند. برای استفاده کوتاه مدت بی خطر است اما نباید بیش از شش هفته استفاده شود. دو هفته قبل از جراحی استفاده از بادرنجبویه را متوقف کنید. زیرا ممکن است لخته شدن خون را کند کند.
سوالات متداول در رابطه با بادرنجبویه
- مصرف روزانه چقدر بادرنجبویه بی خطر است؟ اگر بادرنجبویه به شکل کپسول باشد، مصرف 300 تا 500 میلی گرم آن سه بار در روز بی خطر است. چای بادرنجبویه تهیه شده از حداکثر 1 قاشق چایخوری بادرنجبویه خشک را می توان تا چهار بار در روز مصرف کرد. یک کرم موضعی را می توان تا 3 بار در روز استفاده کرد.
- آیا امکان پرورش بادرنجبویه به صورت خانگی وجود دارد؟ آره! بادرنجبویه را می توان به راحتی در هر خانه و مکانی پرورش داد.
طرز تهیه چای بادرنجبویه
با بریدن چند برگ تازه بادرنجبویه شروع کنید. از مواردی که زرد رنگ هستند یا تغییر رنگ و کپک زده هستند اجتناب کنید. برگ ها را کاملاً بشویید و با دستمال کاغذی خشک کنید.
برگ ها را به قطعات کوچکتر برش دهید یا پاره کنید و آنها را در چای دم کن قرار دهید. حتی میتوانید آنها را با پشت قاشق یا چوب غذاخوری مخلوط کنید تا روغنهای بیشتری از گیاه پاک شود. این کار را در آخرین لحظه انجام دهید؛ اگر زودتر از موعد آن ها را برش دهید، برگ ها سیاه و خشک می شوند.
یک فنجان آب داغ را روی یک قاشق بسته بندی شده برگ بریزید و حدود پنج دقیقه دم کنید.
پس از دم کردن چای، حتما قوری یا فنجان را درب بسته نگه دارید تا بخار آن را که گمان میرود حاوی روغنهای دارویی این گیاه است نگه دارید.
چه افرادی مجاز به مصرف بادرنجبویه نیستند؟
به خاطر داشته باشید که مصرف زیاد هر ماده غذایی یا نوشیدنی خاصی در طولانی مدت میتواند به بدن آسیب برساند. اما بعضی از افراد دارای بیماریهای زمینهای مجاز به مصرف بادرنجبویه نیستند که در ادامه آنها را بیان خواهیم کرد:
- افرادی که از مشکلات تیروئیدی مانند بیماری گریوز رنج میبرند. بیماری گریوز یک اختلال خودایمنی است که بر روی هورمون تیروئید تاثیر میگذارد و معمولا با عارضه اگزوفتالمی (بیرون زدن چشم از حدقه) همراه است.
- افرادی که دچار حساسیتهای پوستی و واکنشهای آلرژیک هستند لازم است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
- کودکان، خانمهای باردار و زنان شیرده نیز مجاز به استفاده از بادرنجبویه و مکملهای آن نیستند.